مقایسه ی اندیشه های سیاسی در دره التاج، اخلاق ناصری، مرصادالعباد و سیاست نامه

سیاست یکی از مهمترین ابعاد گوناگون جوامع بشری است و پرداختن به مباحث سیاسی، یکی از موضوعهایی است که همواره مورد توجه متفکران ایرانی در ادوار مختلف تاریخی بوده است. در همین راستا به مقایسهی اندیشههای سیاسی در در? التاج، اخلاق ناصری، مرصادالعباد وسیاستنامه پرداخته شد. نتایج نشان داد که اندیشهی سیاسی خواجه نظام الملک بر اساس کتاب سیاست نامه،آشکارا رنگ ایرانی دارد و از اندیشهی سیاسی ایران شهری متأثر است. قطبالدین معتقد است که هر چه حکومت مقبولیت مردمیاش بیشتر باشد، عمرش طولانیتر است. خواجه نصیرالدین همانند خواجه نظامالملک، اندیشهی سیاسی را با عمل سیاسی درآمیخت و پایداری اندیشهی دینی را درگرو حاکمیت دستورات و احکام دینی دید. از نظر نجم رازی هم، پادشاهان، خلیفه خدا بر رویزمین اند و مقام پادشاهی، عنایت خداوند است که به هر کس بخواهد آن را میبخشد. لازم به ذکراست که خواجه نصیرالدین طوسی در تقسیمبندی جوامع و بیان کیفیات آنها تا حدود بسیارزیادی از فارابی تاثیر پذیرفته است. مرصاد العباد و سیاستنامه نیز مطلبی در این زمینه ندارند. ازبین کتابهایی که در مورد سیاست نوشته شده است فقط خواجه نصیرالدین طوسی است که درکتاب اخلاق ناصری فصلی جداگانه در مورد محبت دارد که محبت را موجب قوام و دوام همه موجودات میداند. در مورد مشورت نیز خواجه نظام الملک مطالبی بسیار بیان میکند که در دیگرکتابها به صورت پراکنده مطالبی آمده است و قابل طرح نبود، خواجه نصیرالدین طوسی فصلی هم در فضیلت صداقت دارد که در دیگر کتابها مطلبی در این باره نیامده است.